بازگشت
گرجستان، تاوان اشتباه يك رهبر
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

هرچند كه امروزها درافغانستان تب و تاب انتخابات رياست جمهوري و درپاكستان حملات ارتش پاكستان به سبه نظاميان طالبان درسوات تقريبا صدر اخباررا به خود اختصاص داده است،اما در آن گوشه دنيا در قفقاز در گرجستان انقلاب مخملي ديگري درجريان است، انقلابي كه نزديك دوماه است برعليه رويس جمهور جوان اين سوكاشويلي در جريان است.

گرجستان يكي از كشورهاي بحران خيز حوزه قفقاز به شمار مي رود كه دوابر قدرت امريكا و روسيه تلاشدارند تا دراين كشور نفذ كنند، روسها تلاش دارند تا اين كشور را به حيات خلوت خود، تبيدل نمايد و امريكا در نظر دارد با پيوستن گرجستان به ناتو به جبهه مقدم رقابت ها ميان شرق و غرب تبديل گردد.

بحران جدي در گرجستان در واقع از سال 2003  در سايه اولين انقلاب مردمي طرفدار غرب كه آن را انقلاب گل رز نام نهاده بود، به وجود آمد،ساكاشويلي جوان در آن روزها رهبراي انقلاب گل رز را به عهده داشت وبا احساسات زايد الوصفي طرفداري از كشورهاي غربي را شعار مي داد، درپي اعتراضات و تظاهرات هاي مردمي سرانجام دولت آقاي ادوارد شواردنادزه تنها بازمانده از نظام فروپاشيده اتحاد شوروي، در برابر شورس هاي مردمي سر تسليم فرود آورد و ازقدرت كناره گيري كرد و در نوامبر 2003 ساكاشويلي به عنوان اولين رئيس جمهور طرف دار غرب قدرت را بدست گرفت.

اما استقرار دولت طرفدارغرب در واقع آغاز فرورفتن اين كشور به عنوان ميان گوشت بزكشي ميان دو ابرقدرت بود، روسيه كه قبلا نيز برسر ابخازي و اوستیای جنوبی با گرجستان اختلاف داشت، تلاش كرد تا مانع اهدافي گردد كه ساكاشويلي در نظر دارد در اين كشور پياده نمايد.

 از آن طرف كشورهاي غربي نيز بدون درنظر داشت موقعيت جغرافيايي و منافع ملي گرجستان با وعده هاي بلند بالايي كه ساكاشويلي جوان و بي تجربه مي داد؛ اورا براي پيوستن ناتو ترغيب مي كرد، در حالي كه روسيه پيوستن اين كشور را به ناتو به منزله محاصره خود مي دانست. در سال 2005 جورج بوش رئيس جمهور امريكا به گرجستان سفر كرد و با تمجید از اقدامات دولت ساكاشویلی این كشور را مشعل آزادی نامیده بود.  اين مشعل آزادي به زودي با بحران جدي مواجه گرديد. بحران در سال 2006 زمانی شكل گرفت كه گرجستان چهارافسر روس را در 27 سپتامبر به اتهام جاسوسی در این كشور بازداشت كرد. در آن زمان  دولت تفلیس بدون توجه به پيامد و عواقب آن ویدئویی از ملاقات افسران روس با شهروندان گرجی را به نمایش درآورد كه در آن این افسران درباره تاسیسات نظامی گرجستان با آنها گفت‌وگو كرده و پول پرداخت می‌كنند. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه بازداشت چهار افسر روسی به اتهام جاسوسی را تروریسم دولتی خواند و گفت: «آنها خیال می‌كنند در زیر سقف حامیان خارجی خود می‌توانند احساس آرامش و امنیت كنند».

 در اوج بحران رئیس‌جمهور روسیه رهبران گرجستان را متهم كرد كه در نظر دارد دو منطقه آبخازیا و اوستیای جنوبی را كه خواستار جدایی از گرجستان هستند با توسل به زور مجددا اشغال كنند. دولت اقاي ساكاشويلي كه از حمايت هاي كشورهاي غربي سرمست بود، تصور مي كرد در سايه حمايت هاي غرب مي تواند به خودمختاري دو منطقه اختلافي آبخازي و اوستياي جنوبي پايان داده و اين دو منطقه را به گرجستان  ملحق نمايد. گرجستان در ماه اگست 2007 به اوستياي جنوبي  حمله كرد. اين حمله كه به صورت ناگهاني از سوي ارتش گرجستان صورت گرفت، واكنش شديد روسيه را در پي داشت، زيرا نيروهاي گرجي در يك حمله غافل گيرانه وارد شهر تسخينوالي مركز اوستياي جنوبي شدند و دست كم ده سرباز روس  را كه به عنوان حافظ صلح ايفاي وظيفه مي كردند، كشتند. اين اقدام در واقع سرآغاز يك تنش خونين در اين منطقه گرديد و سياست مداران گرجي دريافتند كه رئيس جمهور مغرور و جوان شان اشتباه تاريخي را مرتكب شده اند و درواقع هيچ كشورغربي در برابر حمله روسيه به گرجستان، با روسيه وارد جنگ نخواهد شد. در پي حملات روسها دو جمهوري آبخازي و اوسيتياي جنوبي از گرجستان جدا و اعلام استقلال كردند و اين استقلال از سوي روسيه به رسميت شناخته شد.

 با توجه به اين اشتباه تاريخي بود كه نفرت مردم گرجستان روز به روز از ساكاشويلي شدت بيشتري گرفت.

در سال جديد ميلادي مخالفت ها عليه دولت ساكاشويلي آشكار تر گرديد، او تا سه سال ديگر يعني 2010 بايد بر سرقدرت باقي بماند، مخالفان او خواهان برگزاري انتخابات زود هنگام در اين كشور هستند. مخالفان وي كه انقلاب نارنجي به راه انداخته اند، تا قبل از اين طرفدارن سرسخت ساكاشويلي بودند اما اكنون مي خواهد او از قدرت كنار رفته و زمينه انتخابات زود هنگام را فراهم نمايد.نزديك دوماه است كه گرجستان گرفتار اشوب وتظاهرات پي در پي است و آخرين نشست مخالفان با دولت نير به نتيجه نرسيده است و بارديگر سراسر اين كشور را اعتراضات فراگرفته است.

هرچند رهبري انقلاب را كسان زيادي به دست دارند اما دو زن در اين ميان بيشتر از ديگران مطرح است، خانم ها اگا بتيليا و خانم سالومه زورابيشويلي وزير امور خارجه سابق دولت ساکاشويلي.

خانم "اگا بتيليا" از رهبران احزاب مخالف دولت گفت: مداخله کشورهاي خارجي اوضاع اين کشور را نابسامان مي کند و آنان بايد اجازه دهند تا مردم سرنوشت سياسي کشور خود را تعيين کنند.احزاب و گروه هاي سياسي مخالف دولت و نيز اغلب مردم خواهان استعفاي ساکاشويلي به علت بي کفايتي هستند و وي دير يا زود بايد از قدرت کناره گيري کند چرا که بزودي نيروهاي مخالف دولت که در حال سازماندهي هواداران خود هستند ، بار ديگر تظاهرات عظيم و گسترده اي را آغاز خواهند کرد

وي در خصوص ميانجيگري اروپا گفت: در حالي که ساکاشويلي تاکيد بر باقي ماندن در قدرت دارد و مخالفان نيز بر استعفاي وي تاکيد دارند در اين شرايط ميانجيگري چک به عنوان نماينده اروپا نتيجه اي ندارد.

خانم سالومه زورابيشويلي وزير امور خارجه سابق دولت ساکاشويلي که هم اکنون به صفوف مخالفان پيوسته ، برکناري رييس جمهوري را تنها راه خروج کشور از بحران دانست و گفت: ما از آمريکا ، اروپا و روسيه مي خواهيم که از دخالت در امور داخلي گرجستان بپرهيزند و اجازه دهند تا مردم سرنوشت خود را تعيين کنند. وي در خصوص پيشنهادات دولت براي حل بحران سياسي پيش رو افزود: مذاکره با دولت ناتوان ساکاشويلي بي حاصل است و ما اعتراضات خود را گسترش خواهيم داد و آمريکا نبايد از کسي حمايت کند که مردم او را نمي خواهند.

نينو بورجانادزه يکي ديگر از رهبران مخالف و رييس سابق مجلس گرجستان ، آمريکا ، روسيه و اروپا را از دخالت در امور داخلي کشورش بر حذر داشت و گفت: در شرايط بحراني کنوني اين قدرتها بايد اجازه دهند تا مردم گرجستان سرنوشت خود را تعيين کنند واحزاب و گروه هاي مخالف دولت گرجستان عزم خود را جزم کرده اند که تا زمان کناره گيري ساکاشويلي از قدرت به اعتراضات خود ادامه دهند و دخالت کشورهاي خارجي تاثيري در اين تصميم نخواهد داشت.

به هرحال دومين انقلاب كه مخملي نامگرفته است، خط بطلاني بر انقلاب گل رز مي كشد، تا اشتباه يك رهبر را با دشواري ها ديگري بتواند جبران كند.


May 15th, 2009


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی